عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانی (شامل ریه ها و بافت آنها) و دستگاه فوقانی(شامل بینی، حلق، حنجره و نای) از شایع ترین عفونتهایی هستند که در جوامع بشری دیده میشوند.برای کاهش بیماریهایی که افراد ازطریق استنشاق به آن مبتلا میشوند، باید تماس افراد مبتلا به بیماریهای عفونتهای دستگاه تنفسی را با افراد دیگر و خصوصاً افرادی که سیستم دفاعی بدن آنها مشکل دارد، کم کنیم. یکی از شایع ترین علت مرگ و میر ناشی از عفونتها در جوامع بشری، عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانی است. افرادی که در بیمارستانها دچار عفونتهای بیمارستانی میشوند، هر چند که عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانی دومین علت عفونتهای بیمارستانی است اما شایعترین علت مرگ و میر عفونتهای بیمارستانی محسوب میشود.
راههای ابتلا به عفونتهای دستگاههای تنفسی تحتانی
با وجود مکانیسمهای دفاعی متعدد در سیستم تنفسی، با توجه به اینکه هر فرد بهصورت متوسط در هر دقیقه 12 بار نفس میکشد و حجم زیادی هوا وارد ریهها میشود و از طرف دیگر ریه با بافتها و ارگانهای متعدد اطراف خود مجاورت دارد و خونرسانی زیادی که ریهها دارند، شانس عفونتهای تنفسی با وجود مکانیسمهای دفاعی خیلی قوی باز هم زیاد است. استشاق عوامل عفونی شایعترین راه ابتلا به عفونتهای دستگاههای فوقانی میباشد، فردی که به این عفونتها مبتلا است با سرفه یا عطسه کردن، میکروبها را در هوا پخش میکند و فرد میزبان با استنشاق، میکروبها را وارد دستگاه تنفسی خود میکند، اما برای بیماری ذاتالریه این شایعترین راه انتقال میکروب نیست. میکروبهایی ازطریق استنشاق میتوانند وارد دستگاه تنفسی تحتانی شوند که یا بسیار ریز باشند یا خیلی تهاجمی باشند یا به تعداد زیادی در هوا پخش شوند مثل میکروب سل، سیاه زخم یا ویروس آنفلوانزا. شایعترین راه ورود میکروب به دستگاه تنفسی تحتانی لانه گزینی میکروبها در ناحیه حلق و دهان بوده که اغلب بهوسیله دست آلوده اتفاق افتاده و پس از تکثیر وارد مجاری تنفسی شده و ایجاد عفونت میکنند. انتقال ازطریق خون، راه سوم ابتلا به عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانی است. تمام جریان خون که وارد ارگانهای بدن میشوند به سمت راست قلب رفته و از آنجا وارد ریه برای پاکسازی میشوند، بنابراین هر میکروبی که وارد جریان خون سیستمیک شود، این احتمال وجود دارد که داخل بافت ریه لانه گزینی کنند و تکثیر یابند و باعث عفونتهای دستگاه تحتانی شوند. راه دیگر ابتلا به عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانی را میتوان مجاورت ذکرکرد، ریهها تماس زیادی با ارگانهای دیگرمانند ارگانهای گوارشی، قلب، مجاری تنفسی فوقانی دارند، بنابراین اگر عفونت در این ارگانها وجود داشته باشد، احتمال ورود عفونت به ریهها وعفونی شدن آن بسیار زیاد است.