بیماری تنفسی که عموماً در ارتباط با بیماری ریوی است شامل گروهی از بیماریها هستند که ازطریق درگیر کردن بخش یا قسمتهایی از دستگاه تنفس باعث اختلال در عملکرد ریهها میگردند. گاهی بیماری تنفسی در نتیجه آسیب به پرده جنب (پلورا)، حفره پلورال یا ماهیچهها و اعصاب تنفسی ایجاد میشود. ریهها مهمترین قسمت دستگاه تنفسی هستند که در عمل تبادل گازهای تنفسی جهت تأمین اکسیژن بافتهای مختلف بدن و دفع کربن دیاکسید نقش دارند. نایژهها، نایژکها و کیسههای هوایی از اجزای مهم هرکدام از ریهها بهشمار میآیند که در یک بیماری تنفسی ممکن است درگیر شوند. گاهی ضایعه در بافت ریه یا عروق خونی آن ایجاد میگردد. بیماریهای ریوی در هر سال بسیاری از افراد جامعه را مبتلا میکنند که باعث کاهش سطح عملکرد فرد در فعالیتهای روزمره میگردند. میزان اختلال در عملکرد تنفس در یک بیماری ریوی به نوع بیماری و وسعت آسیب وارده بستگی دارد. بیماریهای ریوی یکی از عوامل مهم مرگ و میر افراد در سراسر جهان است.
تعریف دستگاه تنفس: دستگاه تنفس یک سیستم بیولوژیکی است که وظیفه آن تأمین اکسیژن برای سلولهای بدن و دفع دیاکسیدکربن حاصل از متابولیسم است. تمام حیوانات پرسلولی به نوعی دستگاه تنفس دارند که در جانداران ساکن آب، محل تبادل گازها را آبشش و در پستانداران و پرندگان ،شش مینامند. در جانورانی مانند کرم خاکی تنفس از نوع تنفس پوستی، و در حشرات، دستگاه تنفس از نوع تنفس نایدیسی است.
تعریف ریه: ریه، شُش یا جگر سفید مهمترین اندام دستگاه تنفسی در انسان و بسیاری از جانداران از جمله برخی از ماهیها و حلزونها است. در پستانداران و بیشتر مهرهداران، دو شُش، نزدیک ستون مهرهها و در دو سوی قلب جای گرفتهاند. کار آنها جداسازی اکسیژن از هوا و انتقال آن به دستگاه گردش خون است همچنین جداسازی کربن دی اکسید از جریان خون و دادن آن به هوا در یک فرایند تبادل گاز، از جمله دیگر کارهای شُشها است. در هر گونهٔ جانوری ممکن است تنفس با کمک دستگاه ماهیچه ای دیگری صورت گیرد؛ پستانداران، خزندگان و پرندگان از ماهیچههای متفاوتی برای دم و بازدم استفاده میکنند. در چهاراندامان اولیه فرایند تنفس به صورت تنفس دهانی بود و هوا به کمک ماهیچههای حلقی درون بدن رانده میشد. این نوع دم و بازدم همچنان در میان دوزیستان دیده میشود. در انسانها، ماهیچهٔ اصلی راندن هوا درون بدن، دیافراگم است. همچنین شُشها نیز جریان هوا را برقرار میکنند تا صحبت کردن و صدا درآوردن در انسان ممکن باشد.
انواع بیماریهای دستگاه تنفسی : آسم – آنفلوانزا – آمبولی ریوی – اختلالات مادرزادی دستگاه تنفس- برونشکتازی – برونشیت (حاد و مزمن) – بیماریهای تنفسی نئوپلاسمی- بیماریهای دستگاه تنفسی فوقانی – بیماری مزمن انسدادی ریه- تومورهای ریوی – سینوزیت – سینهپهلو( پنومونی یا ذاتالریه) – خروسک – خلط خونی- سل – سرخک – سرطان ریه – سارس – عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی – کرونا و ….